Wat is een stamboom? Een stamboom is een overzicht van familiedetails meestal in de vorm van een boom of symbolen. Bij een voorouderonderzoek geeft een stamboom inzicht in voorouders, kinderen en kleinkinderen en hun partners in een boomvorm. De oudste voorouder is de wortel van de boom. De kinderen hiervan vormen de hoofdtakken, de kleinkinderen de zijtakken en de vruchten.
Een figuur van een stamboom kan letterlijk een boom tonen, maar meestal wordt er een schema van de stamboom gemaakt. De oudste voorouder wordt bovenaan gezet en elke niveau omlaag is een nieuwe generatie. Met pijlen en lijnen worden de relaties aangegeven. Deze vorm wordt gebruikt, wanneer er bij een echte boom snel ruimtegebrek ontstaat.
Onderzoek naar stambomen
Stamboomonderzoek is het zoeken naar allerlei gegevens van personen die een bloedband hebben. Over de mensen uit het verleden zijn meestal gegevens bewaard gebleven. Een stamboom wordt niet alleen gemaakt voor persoonlijke voldoening of culturele verrijking. Men laat ook stamboomonderzoek uitvoeren, om te bepalen of men adelijk bloed bevat, of nog nalatenschappen kan ontvangen.
Het maken van een stamboom
Hoe wordt een stamboom uitgewerkt? Bij het opstellen van een familiestamboom is het ten eerste belangrijk om vast te stellen of men het onderzoek zelf gaat onderzoeken of het aan een ander overlaat. Wanneer besloten wordt om zelf het onderzoek uit te voeren moet er rekening mee worden gehouden dat niet alle namen vastliggen. Namen waren vroeger wellicht op een andere manier geschreven of zijn helemaal niet gedocumenteerd. Het stamboomonderzoek start thuis met het verzamelen trouwboekjes, geboortekaartjes en dergelijke. Ook gesprekken met familieleden kan veel waardevolle documentatie opleveren.
Bij verschillende internetsites kan uitgezocht worden of er al informatie beschikbaar is over de familie waar de interesse naar uitgaat. Misschien bestaat de stamboom al. Middels persoonskaarten en -lijsten kan men het spoor terug in de tijd volgen. Vergeet niet om ook gemeentehuizen, het lokale provincie archief en het rijksarchief te mee te nemen in het onderzoek.
Als u zelf onderzoek wilt doen naar uw eigen stamboom dan vindt u hier een handige handleiding: uw familie onderzoek. Een stamboomonderzoek kan verrassende resultaten geven.
Achternamen door de eeuwen heen
Het ontstaan van achternamen kent zijn oorsprong in het feit dat er in steden te veel personen met dezelfde voornaam voorkwamen. De achternamen waren toen nog niet vastgelegd, maar boden wel meer duidelijkheid. Zo wist men over welke Jan gesproken werd.
Op 18 november 1811 werd de burgerlijke stand ingevoerd, tijdens de regering van koning Lodewijk Napoleon Bonaparte. Er ging bij invoering van alles mis toen bleek dat mensen hun eigen naam niet konden spellen. Veel mensen waren namelijk analfabeet. De soms slecht geletterde ambtenaren van de burgerlijke stand zorgden er ook voor dat er verschillen ontstonden in de schrijfwijze van namen en achternamen. Binnen een familie kunnen allerlei variaties op de achternaam voorkomen. Dit maakt het bij het maken van een stamboomlastig om alle familieleden van voor die tijd terug te vinden. In dezelfde familie heet de een mogelijk Van der Hijden en de ander Van der Heijde of Van der Heiden. In de regel geldt dat de beste gegevens komen van akten. Dit zijn onder andere huwelijks-, geboorte- en overlijdensakten.